Paratoner tesisatı

Paratoner

Yıldırım, gök gürültüsü ve şimşekten meydana gelen oluşan, yeryüzü ile gökyüzü arasındaki elektrik boşalmasıdır. Yıldırım, toprakla bulut arasında elektrik yüklerinin hızlıca yer değişmesidir. Yıldırımın önüne geçmek olanaksızdır. Ancak yıldırımdan korunma yolları ile risk azaltılabilir. Can ve mal güvenliğini yıldırımdan korunma yöntemleri ile korumak mümkündür.

Paratoner tesisatı

Yıldırımın zarar vermeden doğrudan toprağa iletilmesinde paratoner sistemi kullanılır. Elektrik boşalmalarının sonucunda oluşabilecek afetleri önlemek ve çevreye zarar vermeden toprağa iletilmesi için paratoner sistemi yapılır. Yıldırımdan korunma yolları, iç yıldırımlık ve dış yıldırımlık sistemlerinden meydana gelir. Dış yıldırımlık yapıları ve can güvenliğini korur. Aktif paratonerler, dış yıldırımlık yöntemlerindendir. Aktif paratonerler iyon yayınımı yaptığı için yıldırım akımı aktif paratoner üstünden toprağa geçmektedir. Elektrikli boşalmaların en az dirençli yoldan çevresine zarar vermeden toprağa iletilmesi bu tesislerin yapım amacıdır. Yıldırım düştüğü zaman yangın çıkması halinde paratoner sistemi ile yangın tesisat projesi yangına karşı en etkili korunma yöntemidir.
Paratoner yönetmeliği doğrultusunda paratoner bakımı senede bir kez, topraklama direnci ölçümü de şartnameye uygun olarak yapılmalıdır. Yıldırım düştüğü zaman yıldırımdan korunma sistemlerinin kontrolü yapılmalı ve arıza varsa giderilmelidir.

Franklin France Paratoner Tesisatı

Franklin France Paratoner:

Yıldırımdan korunma da bölgenin üzerindeki atmosferik elektrik deşarjlarını toprağa aktarmak üzere yakalayan kısımdır.

• Paratoner direği; Franklin France paratoneri taşıyan direktir.
• Direk kroşesi; indirme iletkeninin direk üzerinde sabitlenmesini sağlar.
• Paratoner direği tespit kelepçesi; Paratoner direğini sabitleştirmede kullanılan kelepçedir.
• Kiremit kroşesi; iniş iletkeninin kiremit üzerinden inişini sabitleştirmede kullanılır.
• İndirme iletkeni; Franklin France paratoneri topraklamaya bağlayan iletkendir.
• Duvar kroşesi; İniş iletkenini beton yada duvar üzerinde sabitleştirir.
• Kontrol (test) klemensi; Topraklama direnci ölçülmesine yarar.
• Koruma borusu: İniş iletkeninin kontrol klemensi ile zemin arasında olan bölümünü darbelere karşı korumayı sağlar.
• Koruma borusu kelepçesi; Koruma borusunu tespit etmede kullanılan kroşe.
• PVC hortum; koruma borusunun içinde olup iletkenler içinden geçirilir..
• Topraklama elektrodu; Direnci düşürmek için toprağa gömülen elektrotudur.
• Termokaynak topraklama- elektrodu başlığı; İniş iletkenlerinin ve elektrotların bağlantısında kullanılır.

Paratoner topraklama tesisatı, yıldırım düşmesini engellemek için Franklın çubuklu paratoner ile koruma sağlar. Franklin France Paratoner tesisatı yapılırken çalışma sırasında izlenecek sıra önemlidir. Çalışma sırasına göre mutlaka Franklin France paratonere ait test raporu, patent, Fransız Atom Enerji raporu v.b gibi teminatlar göz önünde bulundurulmalıdır.

Paratoner tesisatı yapımında kullanılan malzemeler; Paratoner firmaları, tesisat kurulumunda kullanılan paratoner direği, direk kroşesi, paratoner direği kelepçesi, kiremit kroşesi, indirme iletkeni, duvar kroşesi, kontrol (test) klemensi, koruma borusu, koruma borusu kelepçesi, PVC hortum, topraklama elektrodu, termokaynak topraklama- elektrodu başlığı tesisat malzemelerinin üretimini yaparlar. Paratoner tesisatında kullanılan malzeme kalitesine göre paratoner fiyatları belirlenir.

Topraklama Tesisatı Yapılırken;

• Koruma borusunun yerleştirilmesi
• Kontrol klemens tespiti
• Topraklama direnci ölçülmesi (max: 10 Ω)
• İniş iletkenlerinin tespiti
• İniş iletkenleri ile topraklama iletkenlerini kontrol klemensine bağlanması
• Paratoner taşıyıcı direği ile ikaz levhasının yerlerini tespiti
• Paratoneri yerine montajı ve iniş iletkenlerine bağlanması.

Paratoner Tesisatı Nasıl Yapılır?

1. Aktif paratoner montajı, yıldırımdan korunma yolları ile korunacak binaların en üst noktasından 1,5 m daha üste yapılmalıdır.
2. Bakır tesisat malzemeleri kullanılır. Bakır iletkenler %99,5 saflıkta elektrolitik bakır olmalıdır.
3. Kurulması istenen tesisin ölçülen topraklama direnci 5 Ohm ise sorun yoktur. 5 Ohm dan çok ise ek bakır çubuk kullanılarak düşürülmesi sağlanmalıdır.
4. Bütün bağlantı noktaları toprağın altında ziftlenmelidir.
5. Çatılarda paratonerin montajı yapılırken TV antenleri – Telsiz varsa paratoner tesisatına mutlaka bağlanması gerekir. (TS 622).
6. Topraklamalar, telefon, kumanda tesisatı ve yangın ihbar, kumanda tesisatı gibi kablolarının geçtiği yerlerde kabloların 5 m uzağında olmalıdır.
7. Aktif paratonerin de, toprağın altında olan bütün bağlantı noktaları ziftlenmelidir.
Paratoner tesisatı yapımı sırasında uçları sivrileştirilmiş olan çubuklar 16 mm² olup, boyu 50 cm olan kesitli paslanmaz çelikten yapılmıştır. Sistemin üst kısımlarında yer alırlar. Çatıda köşelerden başlayarak yakalama ucu, 15 cm aralıklarla yerleştirilir.

Paratoner Projesi

Yıldırımdan korunma sistemleri ile trafolar, sokak ve saha aydınlatmaları, kamu ve endüstriyel kuruluşlar, güç, dağıtım ve kompanzasyon panelleri, orta gerilim, iş, alışveriş merkezleri, enerji nakil hatlarının bakımı proje kapsamında uzman kişiler tarafından yapılmalıdır.

RADYOAKTİF PARATONERLERİN, AKTİF PARATONERLERLE DEĞİŞİMİ VE MEVCUT PARATONER TESİSATLARINDAKİ EKSİKLİKLERİN GİDERİLMESİ ile ilgili tesisat ihalesi örnegidir;
Aşağıda adı geçen ihale metni alıntıdır.
Arşivdeki İhale Detayı ( 448276 )
________________________________________

Şehir Muğla
Kurum Elektrik Üretim A. Ş Genel Müdürlüğü( Eüaş) Yatağan Termik Santrali İşletme Müdürlüğü
İşin Adı/Konusu/Cinsi Radyoaktif Paratonerlerin, Aktif Paratonerlerle Değişimi Ve Mevcut Paratoner Tesisatlarındaki Eksiklikler Alınacaktır
İhale Tarihi 28.06.2011 14:00

İhale Metni

YEAŞ YATAĞAN TERMİK SANTRALI İŞLETME MÜDÜRLÜĞÜ SANTRAL SAHASI VE SOSYAL SİTEDE BULUNAN RADYOAKTİF PARATONERLERİN, AKTİF PARATONERLERLE DEĞİŞİMİ VE MEVCUT PARATONER TESİSATLARINDAKİ EKSİKLİKLERİN GİDERİLMESİ İŞİDİR
ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş GENEL MÜDÜRLÜĞÜ(EÜAŞ) Yatağan Termik Santrali İşletme MüdürlüğüYEAŞ Yatağan Termik Santralı İşletme Müdürlüğü Santral Sahası ve Sosyal Sitede bulunan Radyoaktif Paratonerlerin, Aktif Paratonerlerle değişimi ve mevcut paratoner tesisatlarındaki eksikliklerin giderilmesi işidir alımı 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 19 uncu maddesine göre açık ihale usulü ile ihale edilecektir. İhaleye ilişkin ayrıntılı bilgiler aşağıda yer almaktadır:
İhale Kayıt Numarası : 2011/76923
1-İdarenin
a) Adresi : YATAGAN-MILAS KARAYOLU 3.KM. 48500 YATAĞAN MUĞLA
b) Telefon ve faks numarası : 2525725191 – 2525725384
c) Elektronik Posta Adresi : ticaret@yatagants.gov.tr
ç) İhale dokümanının görülebileceği internet adresi (varsa) : https://ekap.kik.gov.tr/EKAP/
2-İhale konusu malın
a) Niteliği, türü ve miktarı : İhalenin niteliği, türü ve miktarına ilişkin ayrıntılı bilgiye EKAP’ta (Elektronik Kamu Alımları Platformu) yer alan ihale dokümanı içinde bulunan idari şartnameden ulaşılabilir.
b) Teslim yeri : YEAŞ Yatağan Termik Santralı İşletme Müdürlüğü
c) Teslim tarihi : Firma sözleşmeyi imzaladıktan sonra 60 takvim günü içerisinde bitirecektir
3- İhalenin
a) Yapılacağı yer : YEAŞ Yatağan Termik Santralı İşletme Müdürlüğü
b) Tarihi ve saati : 28.06.2011 – 14:00
4. İhaleye katılabilme şartları ve istenilen belgeler ile yeterlik değerlendirmesinde uygulanacak kriterler:
4.1. İhaleye katılma şartları ve istenilen belgeler:
4.1.1. Mevzuatı gereği kayıtlı olduğu Ticaret ve/veya Sanayi Odası ya da ilgili Esnaf ve Sanatkarlar Odası belgesi;
4.1.1.1. Gerçek kişi olması halinde, ilk ilan veya ihale tarihinin içinde bulunduğu yılda alınmış, ilgisine göre Ticaret ve/veya Sanayi Odasına ya da ilgili Esnaf ve Sanatkarlar Odasına kayıtlı olduğunu gösterir belge,
4.1.1.2. Tüzel kişi olması halinde, ilgili mevzuatı gereği kayıtlı bulunduğu Ticaret ve/veya Sanayi Odasından, ilk ilan veya ihale tarihinin içinde bulunduğu yılda alınmış, tüzel kişiliğin odaya kayıtlı olduğunu gösterir belge,
4.1.1.3. İhale konusu malın satış faaliyetinin yerine getirilebilmesi için ilgili mevzuat gereğince alınması zorunlu izin, ruhsat veya faaliyet belgesi veya belgeler:
İlgili Teknik Şartnamede belirtilmiştir.
4.1.2. Teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren imza beyannamesi veya imza sirküleri;
4.1.2.1. Gerçek kişi olması halinde, noter tasdikli imza beyannamesi,
4.1.2.2. Tüzel kişi olması halinde, ilgisine göre tüzel kişiliğin ortakları, üyeleri veya kurucuları ile tüzel kişiliğin yönetimindeki görevlileri belirten son durumu gösterir Ticaret Sicil Gazetesi, bu bilgilerin tamamının bir Ticaret Sicil Gazetesinde bulunmaması halinde, bu bilgilerin tümünü göstermek üzere ilgili Ticaret Sicil Gazeteleri veya bu hususları gösteren belgeler ile tüzel kişiliğin noter tasdikli imza sirküleri,
4.1.3. Şekli ve içeriği İdari Şartnamede belirlenen teklif mektubu.
4.1.4. Şekli ve içeriği İdari Şartnamede belirlenen geçici teminat.
4.1.5 İhale konusu alımın tamamı veya bir kısmı alt yüklenicilere yaptırılamaz.
4.2. Ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler:
İdare tarafından ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin kriter belirtilmemiştir.
4.3. Mesleki ve Teknik yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler:
4.3.1. Yetkili satıcılığı veya imalatçılığı gösteren belgeler:
a) İmalatçı ise imalatçı olduğunu gösteren belge veya belgeler,
b) Yetkili satıcı veya yetkili temsilci ise yetkili satıcı ya da yetkili temsilci olduğunu gösteren belge veya belgeler,
c) Türkiye’de serbest bölgelerde faaliyet gösteriyor ise yukarıdaki belgelerden biriyle birlikte sunduğu serbest bölge faaliyet belgesi.
İsteklilerin yukarıda sayılan belgelerden, kendi durumuna uygun belge veya belgeleri sunması yeterli kabul edilir. İsteklinin imalatçı olduğu aşağıdaki belgeler ile tevsik edilir.
Yıldırımdan korunma tesisatında kullanılacak bağlantı elemanlarının TS EN 50164-1 standardına, topraklama elemanlarının TS EN 50164-2 standardına uygunluk belgelerini teklifinde sunacaktır.,

Aktif Paratoner Başlık Özellikleri:

1-Aktif paratoner üreticisi ISO Belgesine sahip olacaktır. Bu belgenin sureti teklif ile verilecektir.2- Aktif paratoner, NFC 17-102 uygun olduğunu gösteren test belgesine sahip olacaktır ve bu belge teklifle birlikte sunulacaktır.
3- Aktif paratonerin güvenirliği açısından birden fazla numunesinin NFC 17-102 belirtilen şok darbelerinin uygulandığı, bu testlerden başarılı bir şekilde geçtiğini belirtilen test belgelerine sahip olacak ve firma teklifinde bu belgeleri sunacaktır. Bu belge üzerinde teklif edilen paratoner markası açıkça yazılı olacak ve sureti teklif ile verilecektir.
4-Aktif paratoner başlığı T.C. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’ndan alınmış en az 25 yıl garanti belgesi sahip olacaktır. Bu belgelerin sureti teklif ile verilecektir.
Radyoaktif Paratoner Sökümü
1-Yüklenici firma, Türkiye Atom Enerjisi Kurumu tarafından verilen lisansa sahip olacaktır. Bu belgelerin sureti teklif ile verilecektir.
2-Yüklenici firma, kalibrasyonlu radyasyon ölçü aletine sahip olacaktır. Kalibrasyon belgesinin sureti teklif ile verilecektir.

Aktif Paratonerlerin Ölçümü

1-Yüklenici firma aktif paratoner tesisatı kontrolü ve topraklama ölçümlerini yapacak Elektrik Mühendisleri Odası’ndan Elektrik SMM Belgeli ve ISO Belgeli olacaktır. Bu belgelerin sureti teklif ile verilecektir.
2-Kullanılacak topraklama ölçüm aleti kalibrasyonlu olacaktır. Ölçü aletlerinin kalibrasyon belgelerinin sureti teklif ile verilecektir.
5.Ekonomik açıdan en avantajlı teklif sadece fiyat esasına göre belirlenecektir.6. İhaleye sadece yerli istekliler katılabilecektir.7. İhale dokümanının görülmesi ve satın alınması:
7.1. İhale dokümanı, idarenin adresinde görülebilir ve 25 TRY (Türk Lirası) karşılığı YEAŞ Yatağan Termik Santralı İşletme Müdürlüğü Ticaret Servisi adresinden satın alınabilir.
İhale dokümanının posta yoluyla da satın alınması mümkündür. Posta yoluyla ihale dokümanı almak isteyenler, posta masrafı dahil35 TRY (Türk Lirası) doküman bedelini Ziraat Bankası Yatağan Şubesi Hsp: TR-64 0001 0003 0531 1960 1050 01 yatırmak zorundadır. Posta yoluyla ihale dokümanı satın almak isteyenler, ihale doküman bedeline ilişkin ödeme dekontu ile ihale dokümanının gönderileceği adresin de belirtildiği ihale dokümanı talep başvurularını yukarıda yer alan faks numarasına veya yazılı olarak idareye ihale tarihinden en az beş gün önce göndermek zorundadır. İhale dokümanı iki iş günü içinde bildirilen adrese posta yoluyla gönderilecektir. İhale dokümanının posta yoluyla gönderilmesi halinde, postanın ulaşmamasından veya geç ulaşmasından ya da dokümanın eksik olmasından dolayı idaremiz hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz. Dokümanın postaya verildiği tarih, dokümanın satın alma tarihi olarak kabul edilecektir.
7.2. İhaleye teklif verecek olanların ihale dokümanını satın almaları veya EKAP üzerinden e-imza kullanarak indirmeleri zorunludur.
8. Teklifler, ihale tarih ve saatine kadar YEAŞ Yatağan Termik Santralı İşletme Müdürlüğü Milas Karayolu 3.Km Yatağan / MUĞLAadresine elden teslim edilebileceği gibi, aynı adrese iadeli taahhütlü posta vasıtasıyla da gönderilebilir.
9. İstekliler tekliflerini, mal kalem-kalemleri için teklif birim fiyatlar üzerinden vereceklerdir. İhale sonucu, üzerine ihale yapılan istekliyle her bir mal kalemi miktarı ile bu mal kalemleri için teklif edilen birim fiyatların çarpımı sonucu bulunan toplam bedel üzerinden birim fiyat sözleşme imzalanacaktır.
Bu ihalede, işin tamamı için teklif verilecektir.
10. İstekliler teklif ettikleri bedelin %3’ünden az olmamak üzere kendi belirleyecekleri tutarda geçici teminat vereceklerdir.
11. Verilen tekliflerin geçerlilik süresi, ihale tarihinden itibaren 60 (altmış takvim günü) takvim günüdür.
12. Konsorsiyum olarak ihaleye teklif verilemez.