redundant PLC nedir

Otomasyon, çok göreceli bir kavram olup, aslında emniyet teknoloji seviyelerini tanımlar. Bir tesisi veya makinayı elektriksel anlamda çalıştırmaktan daha kolay bir şey yoktur. Oysa ki asıl olan, çalışan bir sistemin emniyetli çalıştırılması ve durdurulmasıdır. CE belgelendirme ve ilgili standartların asıl amacı, “emniyetli duruşu” sağlamaktır. Eline laptop alanın “otomasyoncu” olmasının sebebi de; işverenlerin bir bir kısmının aradığı kriterin; sistemin sadece çalışmasının yeterliliği üzerine kurulmuş olmasıdır.

Tüm sistemlerde, normal duruş genelde, yapılabilecek donanımsal ve yazılımsal hatalara rağmen sorunsuz olabilir. Ama “kazaen duruş” veya normal dışı, raslantısal veya arızadan dolayı kaynaklanan duruşlar her zaman tehlikelidir. Bu tür “ölü bölgeler” den kaynaklanan duruşları normal duruş kıvamına sokmak için; klasik yöntemler yetmez.  “Spagetti” yada “ Sezgisel yaklaşım” dediğimiz yöntemsizliklerle,  şıpşak oluşturulan donanım ve yazılımların  alaşağı ettiği, emniyetli duruştur aslında.

Klasik yöntemler de olsa,  donanım ve yazılım algoritmaları optimist öğeler içermemelidir.  Kesinlikle tüm algoritmalar olumsuzluk üzerine kurulmalıdır. Ucuza maletmeyi ekonomiklik kabul  etmeden, olumsuzluk algoritma donanımı, “işgören” donanımdan fazla olmalıdır. Yani, emniyetli durdurma donanımı ve yazılımı, çalıştırma donanım ve yazılımından fazla olmalıdır. Bu  faydalı fazlalık da sistem kalitesini belirler aslında.

Redundant PLC’ler ve Siemens Redundant teknolojisi 

Redundancy çift CPU, çift I/O, çift haberleşme anlamına geliyor. Örneğin bir oksijen tesisinde sistemin durdurulup çalıştırılması büyük maliyet ve ayrıca aşınmalarında çok olması sebebiyle durma olayları istenmez. Herşey çift olunca master ve slave olarak çalışıyor. Master Cpu arızalanınca, Slave Cpu nun slave ışığı sönüyor, master ışığı yanıyor.

Kısacası arıza olduğunda zaman kazandırıyor ve sistem durmuyor. 

Redundancy (yedeklemeli sistem) teknolojisinden: İş  makinaları konusununda;  sürekli ve mevsimsel üretimin olduğu tesislerde (Asfalt plenti ve Beton santrali) ve duruşun tahammül edilemediği her tesiste redundancy teknolojisi kullanılmalıdır. Ekipmaların ve IO ların redundant olması da tercih edilebilir.  Sadece PLC ler ve PC nin redundant olması tercihe ve maliyete bağlıdır. Bu sayede; Tesiste PLC ev IO modülü arızasından dolayı duruş olmaz. Eğer ekipman yada IO kartlarında bir problem oluşursa, bunları değiştirmek çok kolaydır. Ama Klasik sistemde, ambar da yedeklenen PLC, yerine takıldığında çalışmayabilir. Aynı şekilde scada HMI sistemide redundant lı yapıldığında bilgisayar veya HMI arızası durumunda diğer bilgisayar veya HMI devrede olacağından güvenli ve duruşsuz çalışma sağlanmış olur.

Redundancy nin  temel felsefesi; bir PLC(CPU)  çalışırken, diğer PLC onu izler  ve bir problem gördüğünde çalışmayı aksatmadan devreye girer. Bu sayede kesintisiz çalışma sağlanır. Bu dururm  iki adet PC için de geçerli olup, sistemde data kaybı olmaz.  Bu konuyu açmışken, kısmen de olsa yatırım maliyeti anlamında ; redundant sistemin, normal sisteme göre yaklaşık 2-3 kat daha fazlaya mal olduğunu söyleyebilirim.  İki  üç kat dememin sebebi; markaların fiyat farklılıkları ve normal PLC lerde, konfigürasyon alt  sınırının düşmesidir. Örneğin normal PLC ile yapılırsa; Siemens markasından yola çıkarsak; asfalt plenti otomasyonunu s7/200 lerle bile yapan otomasyoncular  var. Oysaki: s7/300 serisinden bile yapsalar;  CPU 315-2PN/DP nin liste fiyatı; CPU 315-2DP den %50, CPU 314 den %350 daha fazladır. Bu durum diğer markadalar için de geçerlidir.  Bir plentin otomasyon yazılımı için düşük kapasiteli PLC kullanılmışsa,  bu otomasyon kaliteli değil demektir.  Otomasyon  donanım ve yazılımını kurmak için; makinaları , proses ve ürünü iyi bilmenin yanında, “gereksinim mühendisliği” kriterlerini uygulayacak yetide olunmalıdır.